Bartholin Thomas
1616-1680

Né le 20 octobre 1616 à Copenhague, mort le 4 décembre 1680.
Médecin, mathématicien et théologien.
Docteur en médecine, professeur d'anatomie. Comme son père, Caspar Bertholin, il est médecin de la cour. Il a publié de nombreux ouvrages
de médecine à Paris, Rome et Amsterdam.
Son frère Erasmus, professeur de mathématiques
et de médecine à Copenhague à joué
un grand rôle dans l'élaboration de la
théorie de la lumière (découverte
de la double réfraction). En 1648, il est professeur d'anatomie
à Copenhague (il a Stenon1 comme élève).
En 1671, il est bibliothécaire de l'Université et
en 1675, conseiller d'état
__________
1. Steensen Niels (1638-1686)
dit Sténon ou Stenonis Nicolas. Anatomiste de
renom. Découvertes sur la glande parotide (canal
de Sténon). Il œuvre dans toute l'Europe, avec
de prestigieux collègues (Malpighi). Publie en
Italie son Elementorum myologiae specimen. Vers la fin
de sa vie, il revient en Italie et entre dans les ordres.
Il est évêque à Münster en
1676.
Écrits relatifs à la musique
Caspari Bartholini Thom. fil. De Tibiis veterum et
earum antiquo usu libri tres. Ad eminentiss. principen
cardinalen Sigismund. Chigi
- Roma, Paolo Moneta 1677 (47 exemplaires
conservés)
- Amsterdam, Henr.
Wetsten 1679 (85 exemplaires
conservés).
- A : Heiligenkreuz, Zisterzienserstift -
Wien, Gesellschaft der Musikfreunde - Wien,
Österreichische Nationalbibliothek
- B : Bruxelles, Bibliothèque du conservatoire
royal de musique - Bruxelles, Bibliothèque
Royale - Liège, Bibliothèque du
conservatoire
- C : Toronto, University of Toronto Library
- CH : Zürich, Zentralbibliothek (und
Bibliothek der Allgemeinen Musikgesellschaft)
- CS : Praha, Hudební oddêlení
národního Musea (Département
de la musique du Musée national)
- D: Berlin, Bibl. zum der Hochschule für
Bildende Künste - Berlin, Staatsbibliothek
PrK. Musikabteilung (ehem. In Marburg und Tübingen)
- Coburg, Landesbibliothek - Darmstadt, Hessische
Landes- und Hochschulbibliothek, Musikabteilung
- Dresden, Sächsische Landesbibliothek
- Eisenach, Bach-Museum - Erlangen, Universitätsbibliothek
- Eutin, Kreisbibliothek - Frankfurt am Main,
Stadt- und Universitätsbibliothek, Musik-
und Theaterabteilung, Manskopfsches Museum -
Freiburg i. B., Bibliothek des Collegium Borromaeum
- Friburg i. Mu-sikwissenschaftliches Seminar
der Universität - Göttingen, Niedersächsische
Staats- und Universitätsbibliothek - Halle/Saale,
Universitätsbibliothek - Hannover, Niedersächsische
Landesbibliothek - Heidelberg, Musikwissenschaftliches
Seminar der Universität - Heidelberg, Universitätsbibliothek
- - Jena, Universitätsbibliothek - Kassel,
Bibliothek des Bärenreiter-Verlags - Köln,
Universität-und Stadtbibliothek - Leipzig,
Bibliothek des Musikwissenschaftlichen Instituts
- Leipzig, Musikbibliothek - Lüneburg,
Ratsbücherei und Stadtarchiv - Mainz, Bibliothek
des Bischöflichen Priesterseminar - Mainz,
Stadtbibliothek - München, Bibliothek der
Staatlichen Hochschule für Musik - München,
Bibliothek des Musikwissenschaftlichen Seminars
der Univ. - Münster, Universitätsbibliothek
- Regensburg, Proskesche Musikbibliothek - Rostock,
Universitätsbibliothek - Schleusingen,
Heimatmuseum - Tübingen, Universi-tätsbibliothek
- Weimar, Thüringische Landesbibliothek
- Wiesbaden, Hessische (früher Nassauische)
Landesbibliothek - Wolfenbüttel, Herzog
August Bibliothek - Worms, Stadtbibliothek
- DK : København, Musikhistoriske Museum
- E : Madrid, Biblioteca Nacional
- F : Besançon, Bibliothèque
municipale - Marseille, Bibliothèque
municipale - Paris, Bibliothèque de France
- Paris, Bibliothèque de l'Opéra
- Paris, Bibliothèque Mazarine - Paris,
Bibliothèque Sainte-Geneviève
- Strasbourg, Bibliothèque Nationale
et universitaire
- GB : Cambridge, University Library - Edinburgh,
Signet Library - Glasgow, Euing Musical library
- London, British Museum - Manchester, John
Rylands Library - Oxford, Bodleian Library -
Tenbury, St. Michael's College
- I : Arezzo, Bibl. della città di
Arrezzo (già della Fraternità
dei Laici) - Bergamo, Biblioteca Civica - Biblioteca
comunale Ariostea, Ferrara - Bologna, Biblioteca
del Conservatorio (Liceo Musicale ; oggi civico
Museo Bibliografico Musicale) - Firenze, Biblioteca
del Conservatorio - Modena, Biblioteca Estense
- Montecassino, biblioteca dell'Abbazia - Napoli,
Biblioteca del Conservatorio - Piacenza, Biblioteca
comunale - Venezia, Biblioteca nazionale Marciana
- NL: Den Haag, Gemeente Museum - Den Haag,
Koninklijke bibliotheek. - Den Haag, Rijksmuseum
Meermanno-Westreenianum - Groningen, Universiteitsbibl.
- Leiden, Universiteitsbibl. - Utrecht, Instituut
voor Muziekwetenschap der Rijksuniv.
- PL : Gdansk, Biblioteca polskiej akademii
Nauk
- S : Hälsingborg, D. Fryklung samling
- Linköping, Stifts- och Landsbibli. -
Stockholm, Musikhistoriska museet - Uppsala,
Universitetsbiblioteket.
- US: Ann Arbor, Mich., William L. Clements
Library University of Michigan - US:Boston,
Mass., New England Conservatory of Music Library
- Chicago, Ill. Newberry library - Iowa City,
Ia., Music Library, State University of Iowa
- New Haven, Conn., School of Music Library
- New York, N. Y., Music Division, New York
Public Library - Philadelphie, Pa., University
of Pennsylvania Library - Rochester, N.Y., Sibley
Music Library, Eastman School of Music - Seattle,
Wash., Music Mibrary, University of Washington
- Washington, D.C., Music Division, Library
of Congress - Boston, Mass., Music Departement,
Boston Public Library - Boston, Mass., Boston
Atheneum Library - US: Boston, Mass., Boston
Atheneum Library - Boston, Mass., New England
Conservatory of Music Library - Cambridge, Mass.,
Eda Kuhn Loeb Music Library - Chapel Hill, N.C.,
Music Library - Chicago, Ill. Newberry library
- Chicago, Ill., University of Chicago Library
- Hanover, N.H., Baker Library, Dartmouth College
- Lexington, Ky., School of Music Library, University
of Louisville - Minneapolis, Minn., The University
of Minnesota - New Haven, Conn., School of Music
Library - New York, N.Y., Music Mibrary, Columbia
Univ. - Philadelphia, Pa., Library Company of
Philadelphia - Rochester, N.Y., Sibley Music
Library, Eastman School of Music - Selinsgrove,
Penn., Susquehanna Univ. - Washington, D.C.,
Music Division, Library of Congress.
- Fac-similé numérique, Bayerische Staatsbibliothek München.


Autres écrits
Anatomia, ofte, Ontledinge des menschelicken lichaems
[...] door Dr. Thomas Bartholyn [...] onlangs uyt sijn
Vaders, als oock vele nieuwe schrijvers, en eygene ondetvindinge,
inþt Latijn tþsamen ge-stelt; hier zijn
by gevoeght Tvvee brieven van Joh. Walaeus, raeckende
de beweginge des gijls ende bloets; als mede, een kort
verhael, van een nieuvv gevonden vvegh des gijls naer
het herte; alles met ontrent 80. schoone kopere figuren
verçiert, de meeste naer het leven geteyckent;
ten dienste en nootsaeckelickheyt der Nederlandtsche
heelmeesters ende liefhebbers van de kennisse des menschen
lichaems; in de Nederduytsche spraecke overgeset, door
Mr. Thomas Staffard. Tot Dordrecht, Voor Iacobus Savry.
1656
Anatomia [...] Thomae Bartholini Casp. f. Anatomia:
ex Caspari Bartholini parentis institutionibus, omniumque
recentiorum & propriis observationibus: tertiùm
ad sanguinis circulationem re-formata: cum iconibus
novis accuratissimis: accessit nuic postremae editioni
Th. Bartholini ap-pendix de lacteis thoracicis &
vasis lymphaticis. Hagae-Comitis, Adriani Vlacq 1655
Antiquitatum veteris pverperii synopsis a filio Casparo
Bartholino commentario illustrata. Amste-lodami, J.
H. Wetstenii 1676
Cista medica Hafniensis [...] Cista medica Hafniensis,
eller, Det Medicinske fakultets brevkiste: som er fuld
af forskelligartede red, kure, sjældne tilfælde,
biografier over københavnske læger og andere
ting som vedrører anatomien, botanikken samt
kemien [...] Dernæst følger En kortfattet
beskrivelse af Anatomihuset i København [...]
forfattet af Thomas Bartholin. Udgivet peny, af Niels
W. Bruun og Hans-Otto Loldrup. Copenhagen, Dansk farmaceutforening
1982 [279 p., ill., 30 cm]
De armillis veterum schedion. Amstelodami, J. H.
Wetstenii 1676
De lacteis thoracicis [...] Thomae Bartholini doctoris
et professoris Regii De lacteis thoracicis: in homine
brutisque nuperrimè obseruatis: historia anatomica. Parisiis, Mathurini du Puis 1653
De latere Christi aperto dissertatio [...] Thomae
Bartholini Casp. f. De latere Christi aperto dissertatio
[...] accedunt Cl. Salmasii, & aliorum, De Cruce
epistolae. Lugduni Batavorum, Ioannis Maire 1646
De peregrinatione medica Th. Bartholini De peregrinatione
medica [...] Hafniae, Literis Christiani Weringii [...]
Sumpt. Danielis Paulli 1674
On diseases in the Bible, a medical miscellany, 1672
translated from the Latin by James Willis; edited ith
an introduction by Johan Schioldann-Nielsen and Kurt
Sørensen. Copenhagen, Danish National Library
of Science and Medicine 1994
De bibliothecae incendio dissertatio ad filios [...]
El incendio de la biblioteca. Valencia, Editorial Catalia
1949; On the burning of his library, and On medical
travel (trad. Charles D. O'Malley). Lawrence, University
of Kansas Libraries 1961
Th. Bartholini De cometa: consilium medicum, cum
monstrorum nuper in Dania natorum historia. Hafniae,
Matthiam Godicchenium, Petr. Haubold 1665
Thomæ Bartholini Anatome ex omnium veterum
recentiorumque observationibus. Imprimis institu-tionibus
b. m. parentis Caspari Bartholini, ad circulationem
Harvejanam, et vasa lymphatica. Lugduni Batavorum, Hackiana
MDCLXXIII
Thomæ Bartholini De unicornu observationes
novæ. Secunda editione auctiores & emendatiores
editæ à filio Casparo Bartholino. Amstelædami,
JHenr. Wetstenium MDCLXXVIII
Viri doctrissimi Thomæ Bartholini De libris
legendis dissertationes, quas propter raritatem ac præs-tantiam
publicæ luci restituit, & De vana librorum
pompa præfatus est Joh. Gerh. Meuschen. Hagae-Comitum,
Nicolaum Wildt CI_C I_C CCXI
Bibliographie
- ADAM CHARLES & MILHAUD GASTON, Correspondance
de René Descartes. Paris, Alcan 1936-1963 (8
v.); Liechtenstein, Nendeln 1970
- GARBOE AXEL (*1886), Thomas Bartholin; et Bidrag
til dansk Natur- og Laegevidenskabs Historie i det 17.
Aarhundrede. København, Munksgaard 1949-1950
- RIOLAN JEAN (1580-1657), Opuscula nova anatomica:
iudicium nouum de venis lacteis tam mesentericis qu¿m
thoracicis, aduersus Th. Bartholinum: lymphatica vasa
Bartholini refutata: Animaduersiones secundae ad anatomiam
reformatam Bartholini: eiusdem Dubia anatomica de lacteis
thoracicis resoluta: hepatis funerati & ressuscitati
vindiciae. Riolano. Parisiis, Apud viduam Mathurini
du Puis 1653
- RODE JOHAN (1587-1659), De acia dissertatio ad Cornelii
Celsi mentem qua simul universa fibulae ratio explicatur
Joannis Rhodii De acia dissertatio ad Cornelii Celsi
mentem qua simul universa fibulae ratio explicatur.
Hafniae, Matthiae Godicchenii, Petri Hauboldi 1672
- WALAEUS JOHANNES (1604-1649), Zwei Briefe über
die Bewegung des Chylus und Blutes, an Thomas Bartholin,
Sohn des Caspar, 1640; übers. und erläutert
von Bernward Josef Gottlieb. Leipzig, J. A. Barth 1942. Leipzig, Zentralantiquariat der DDR 1968
Lexicographie
- Allgemeiner Porträt-Katalog. Verzeichnis einer
Sammlung von 30 000 Porträts des sechszehnten bis
neunzehnten Jahrhundert [...] mit biographischen Notizen.
Hamburg, Hans Dietrich v. Diepenbroick-Grüter,
1931; Hildesheim, Olms 1967
- BAYLE ANTOINE LAURENT JESSÉ (1799-158), Biographie
médicale par ordre chronologique. Paris, Adolphe
Delahays, 1855 [2 v.]; Amsterdam, N. V. Boekhandel &
Antiquariaat B. M. Israël 1967
- BERTHELOT ANDRÉ (1862-1838), DERENBOURG HARTWIG
(1844-1908) et al., La grande encyclopédie. Paris,
H. Lamirault 1885-1901; Fromann, Bad Cannstatt 1966
- Bibliothèque Nationale de Paris, Catalogue
de la collection des portraits français et étrangers
conservés au département des estampes.
Georges Rapilly, Paris 1866-1911 (la suite, non imprimée
est consultable à la bibliothèque)
- BRUSONI GIROLAMO (1610-?), Le Glorie de gli Incogniti
O vero Gli huomini illustri dell'accademia de' signori
Incogniti di Venetia. Venetia, Francesco Valranese 1647
- COULSON GILLISPIE CHARLES, Dictionary of Scientific
Biography. New York, Charles Scribner Sons 1970-1971
- Dankst biografisk leksikon. Grundlagt af C. F. Bricka.
København, J. H. Schultz 1933-1944 (27 v.)
- DOBSON JESSIE, Anatomical eponyms being a biographical
dictionary. London, Baillière, Tindall and Cox
1946
- DU PIN LOUIS ELLIES (1657-1719), Table universelle
des auteurs ecclésiastiques. André Pralard,
1704 [4 v.]; Farnborough, Gregg 1970
- ECKSTEIN FRIEDRICH AUGUST (1810-1885), Nomenclator
philologorum. Leipzig, B. G. Teubner 1871
- Enciclopedia universal ilustrada europeo-americana [70 v.]. Madrid, Espasa-Calpe 1907-1930
- FERCHL FRITZ, Chemisch-Pharmazeutisches Bio- und
Bibliographikon. Mittenwald, Arthur Nemayer 1938 [2
v. en 1, 26 cm]
- FREHER PAUL, Theatrum vivorum eruditione clarorum. Nivibergae, Johannes Hofmanni & Andrea Knorzic 1688
- HAGEN AUGUST HERMANN, Biblioteca entomologica. Leipzig,
Wilhelm Engelmann 1862
- HIRSCH AUGUST (1817-1894), Lexikon der Hervorragenden
Ärzte. Berlin, Leipzig, Wien, Urban & Schwarzenberg
1884-1888; 1929-1934 [5 v.]
- HOEFER JEAN-CHRÉTIEN FERDINAND (1811-1878,
dir.), Nouvelle biographie générale (universelle)
[46 v.]. Paris, Firmin-Didot 1853-1866; Rosenkilde og
Bagger, Cøbenhavn 1963-1969
- HORN WALTHER (1871-1939), Index litteraturae entolomologicae.
Berlin-Dahlem 1928-1975
- JÖCHER CHRISTIAN GOTTLIEB (1694-1758), Allgemeines
Gelehrten-Lexicon. Leipzig 1750-1819; 1897; Hildesheim,
Olms 1960; 1998
- JOURDAN ANTOINE JACQUES-LOUIS (1788-1848), Dictionnaire
des sciences médicales. Biographie médicale.
Paris, C. L. F. Panckoucke 1820-1825 [7 v.]
- MEISEN WALDEMAR (éd.), Proeminent Danish Scientists
through the Ages with facsimile from their works. Copenhagen,
Levin and Munksgaard; London, Humphrey Milford 1932
- MELZI GAETANO (1783-1851), Dizionario di opere anonime
psedonime di scrittori italiani. Milano, coi Torchi
di Giacomo Pirola 1848-1888 [4 v.]; New York, Burt Franklin,
Bibliographical and References Series (23) 1960
- MICHAUD LOUIS-GABRIEL (1773-1858), Biographie universelle
ancienne et moderne [45 v.]. Paris, A. Thoisnier, Déplaces
& Michaud 1854-1865
- MORERI LOUIS (1643-1680), Le grand dictionnaire historique [10 v.]. Paris, Libraires associés 1759
- NICÉRON JEAN-PIERRE (1685-1738), Mémoires
pour servir à l'histoire des hommes illustres
dans la République des lettres, avec un catalogue
raisonné de leurs ouvrages. Paris, Briasson 1727-1745
(44 v.)
- OETTINGER EDUART MARIA (1808-1872), Bibliographie
biographique universelle [2 v.]. Bruxelles, Stienon
1854; Hildesheim 1971
- POGGENDORFF JOHANN CHRISTIAN (1796-1977), Biographish-literarisches
Handwörterbuch zur Geschichte der exacten Wissenschaften. Leipzig, Johann Ambrosius Barth 1863 [en devenir avec
changements d'éditeurs]
- PÖKEL WILHELM, Philologisches Schriftsteller-Lexikon.
Leipzig, A. Krüger 1882; Darmstadt, Wissenschaftliche
Buchgesellschaft 1966
- PRITZEL GEORG AUGUST (1815-1874), Thesaurus literaturae
botanicae. Lipsiae, F. A. Brockhaus 1872; Milano, Görlich
1850
- SAXE CHRISTOPH GOTTLOB (1714-1806), Christophori
Saxi Onomasticon literarium. Traiecti ad Rhenum, G.
T. à Paddenburg 1775-1803 [8 v., 22 cm]
- SENEBIER JEAN (1742-1809), Histoire littéraire
de Genève. Genève, Barde, Manget 1786
[3 v.]
- SINGER HANS WOLFGANG (*1867), Allgemeiner Bildniskatalog.
Leipzig, Karl W. Hiersemann 1930-1936 [14 v., 28 cm];
1937-1938 [5 v. 27 cm]
- STIRLING WILLIAM (1851-1932), Some apostles of physiology
being an account of their lives and labours. London,
Waterlow & sons 1902
- WHITROW MAGDA (éd.), Isis cumulative bibliography. London, Mansell 1971
- WORM JENS (1716-1790, éd.), Forsøg
til et lexicon over danske, norske og islandske herde
maend, som ved trykte skrifter have giort sig bekiendte.
Helsingøer, det Kongelig bogtrykkerie 1771-1784
[4 v.]
- ZELLER OTTO (éd.), Internationale Bibliographie
der Zeitschriftenliteratur aus allen Gebieten des Wissens.
Osnarbrück, Felix Dietrich 1975
Jean-Marc Warszawski
Novembre 1995-30 mars 2008
© Musicologie.org
À propos - contact | S'abonner au bulletin | Biographies de musiciens | Encyclopédie musicale | Articles et études | La petite bibliothèque | Analyses musicales | Nouveaux livres | Nouveaux disques | Agenda | Petites annonces | Téléchargements | Presse internationale | Colloques & conférences | Collaborations éditoriales | Soutenir musicologie.org.
Musicologie.org, 56 rue de la Fédération, 93100 Montreuil, ☎ 06 06 61 73 41.
ISNN 2269-9910.
Samedi 2 Mars, 2024
